- Wszyscy wiemy, że społeczeństwo polskie staje się bardzo mobilne. Ludzie podróżują do pracy i po 70 – 80 kilometrów w jedną stronę, korzystając z pociągów. Muszą więc mieć w kolei sojusznika. Warto dlatego rozmawiać, wypracować model, jak ułatwić im poruszanie się nie tylko przez granicę, ale także wzdłuż granicy, po polskiej stronie - mówi wojewoda lubuski, Jerzy Ostrouch.
Marzeniem podróżującego jest jechać komfortowo, bezpiecznie i bez zbędnego zatrzymywanie się na wymianę lokomotywy, pociągu, zmianę biletów itp. Wydaje się, że w województwach nadgranicznych już to prawie mamy…
Jerzy Ostrouch, wojewoda lubuski: Mieszkaniec regionów nadgranicznych obserwując przemiany na polsko-niemieckiej granicy widzi wyraźnie zatarcie granic, zbliżenie między landami wschodnich Niemiec i województwami zachodniej Polski. Widać zwiększony ruch pasażerski: na trasach Kietz – Kostrzyn, Frankfurt - Słubice, Forst - Zasieki zarówno samochodowy i kolejowy. Polacy pracują za zachodnią granicą, a i Niemcy coraz częściej szukają u nas zatrudnienia, czy też rynku zbytu swoich towarów w Polsce. To zmienia sposób myślenia o komunikacji na pograniczu. Pierwsze sygnały zrozumienia potrzeb, dotyczących połączeń komunikacyjnych pojawiły się wraz ze zmianą przepisów, regulujących ruch pasażerski. Trzy lata temu - ustawa z 2011 roku o zbiorowym transporcie publicznym pozwoliła planować połączenia transgraniczne na poziomie samorządu: wojewoda – premier landu, starosta - starosta itd. Ale przepisy prawa to jedno. Drugie – przygotowanie kolei tj. certyfikaty polskiego Urzędu Transportu Kolejowego i niemieckiego EBA oraz trzeci warunek - finansowanie połączeń nadgranicznych. Transport musi się opłacać obydwóm przewoźnikom, ale i pasażerowi. Przygotowanie kolei to także rozkłady jazdy, ceny biletów, wspólne informacje i szereg szczegółowych rozwiązań. Ten proces wciąż jeszcze wymaga czasu, choć jesteśmy już daleko. Muszę wspomnieć, że w 2008 roku wprowadzono rozwiązanie, ułatwiające poruszanie się pomiędzy Gorzowem Wlkp. a Berlinem. Niederbarnimer Eisenbahn (NEB), Przewozy Regionalne sp. z o.o. (PR), Miasto Gorzów Wlkp. oraz związek komunikacyjny Verkehrsverbund Berlin-Brandenburg GmbH (VBB) podpisali umowę o sprzedaży bezpośrednich biletów honorowanych na całej trasie Berlin - Gorzów Wlkp. Wystarczy kupić bilet bezpośrednio w pociągu NEB i można korzystać także z pociągów polskiego przewoźnika Przewozy Regionalne sp. z o.o. (PR), uruchamianych na trasie między Kostrzynem i Gorzowem Wlkp. Bilet obejmuje także przejazdy środkami komunikacji miejskiej w Gorzowie i Berlinie. Czy to nie jest komfortowe podróżowanie? Jest. I jest to rozwiązanie modelowe.
Stare państwa Unii wymyśliły europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej, aby regionami przybliżać ludzi. W Polsce istnieją do tej pory trzy EUWT: Tatry, Tritia i Nowe Sudety. Czy lubuskie też chce wykorzystać ten rodzaj stowarzyszenia dla rozwoju transgranicznej kolei?
Oczywiście, że tak. Mamy bardzo dobre doświadczenia ze współpracy na granicy polsko - niemieckiej. Korzystaliśmy między innymi z programów Intereg III A, EWT. Mając taką praktykę, dostrzegając pozytywne efekty inicjatywy transgranicznej, chcemy zacieśnić ją do poszczególnych obszarów działania, w tym także kolejowego. Rok 2014 jest trzecim rokiem, który lubuskie wykorzystuje do uruchomienia Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej „TransOderana”. Grupa przygotowująca to przedsięwzięcie składa się z 14 powiatów i gmin po stronie niemieckiej oraz 19 powiatów i gmin po stronie polskiej. „Kręgosłupem” EUWT „Trans Oderana” jest kolejowa linia 203 i droga krajowa 22. Obie, od obwodu Kaliningradzkiego poprzez nasz region, biegną do Brandenburgii. Celem ugrupowania jest rozwój regionów wzdłuż linii kolejowej i drogi nr 22. To rozwój w znaczeniu bardzo szerokim, bo na przykład wzdłuż tych szlaków komunikacyjnych planowana jest budowa ścieki rowerowej, wokół ścieżki infrastruktura typu mała gastronomia, punkty informacji turystycznej czy wreszcie niewielkie hotele dla turystów. Inwestycja pomoże rozwijać mały biznes a to napędza gospodarkę. Przykład już jest. Kilka lat temu powstała Wspólnota Interesów Linia Kolejowa Berlin - Gorzów Wlkp. Europejskie Ugrupowanie Interesów Gospodarczych (EUIG). Celem nadrzędnym ugrupowania jest bezpośrednie połączenie kolejowe Gorzów - Berlin. Połączenia jeszcze jest z przesiadką w Kostrzynie, ale wokół tej inicjatywy już powstaje szereg mniejszych. Na każdym z dworców kolejowych, bowiem wzdłuż linii łączącej Berlin z Gorzowem są już interaktywne tablice informacyjne w dwóch językach, powstają punkty informacji turystycznej. Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw działających na terenie samorządów, będących w rejonie działania „Trans Oderana” i na których wszystkim nam zależy, w dużej mierze mógłby się łączyć właśnie z rozwojem infrastruktury transportowej. Ja osobiście też na to liczę.
Wszystkim się wydaje, że samo przygraniczne położenie regionu jest wielką szansą. Czy rzeczywiście wystarczy samo położenie?
Obecnie w każdym z województw zachodnich po stronie polskiej, jak i wzdłuż wschodnich landów w Niemczech, funkcjonuje kilku dużych przewoźników, obsługujących połączenia wewnętrzne i część istniejących już transgranicznych. Na styku Brandenburgia - województwo lubuskie mamy Deutsche Bahn i DB Regio, NEB i Przewozy Regionalne. Każda ze spółek zarządzana jest inaczej. To wyjątkowo trudna sytuacja. Każda, bowiem organizacja i instytucja myśli przede wszystkim o korzyściach dla swoich odbiorców – pasażerów. Ale wszyscy wiemy też, że społeczeństwo polskie staje się bardzo mobilne. Ludzie podróżują do pracy i po 70 – 80 kilometrów w jedną stronę, korzystając z pociągów. Muszą więc mieć w kolei sojusznika. Warto dlatego rozmawiać, wypracować model, jak ułatwić im poruszanie się nie tylko przez granicę, ale także wzdłuż granicy, po polskiej stronie.
Szanse z rozwoju kolejowych szlaków można powiedzieć, że widzi każdy. Ale czy istnieją zagrożenia?
O tym, że kolej rozwija się - nikogo przekonywać nie trzeba. Jeszcze niedawno po torach jeździły stare lokomotywy i piętrowe wagony, a dziś podróżni mają do dyspozycji nowoczesne autobusy szynowe. Ale oprócz widocznych gołym okiem plusów są także zagrożenia. Wynikają głównie ze skomplikowanego procesu decyzyjnego w sprawie połączeń kolejowych. Żeby uruchomić choćby jedno połączenie potrzeba przede wszystkim przepisów prawa, działających po obu stornach granicy, wspólnej koncepcji dotyczącej funkcjonowania kolei, stworzenia podstawowej infrastruktury dla podróżnych, łącznie z przygotowaniem odpowiedniego taboru, aż wreszcie pieniędzy na realizację inwestycji i co ważniejsze - porozumienia ponad granicami, co do sposobu finansowania planowanych połączeń. Istotne jest jednak, że znamy te bariery, „mierzymy się” z nimi. Choć to bardzo trudny, skomplikowany proces.
Zapisz się do newslettera:
